Τρίτη 16 Ιουνίου 2015

Μπόρχες: εις μνήμη J.F.K

Το κείμενο αυτό γράφτηκε αμέσως μετά τη δολοφονία του Κένεντυ με το μοναδικό και συγκλονιστικό τρόπο του Χόρχε Λούις Μπόρχες. που έγραφε μόνο για αυτόν και τους φίλους του και για να κάνει ευκολότερο, όπως έλεγε, το πέρασμα του χρόνου.
Βρίσκεται στη συλλογή "Άπαντα τα Πεζά" εκδ. Πατάκη.









IN MEMORIAM J.F.K
...
Αυτή η σφαίρα είναι παμπάλαιη.
Το 1897, βρήκε τον Πρόεδρο της Ουρουγουάης σταλμένη από ένα νεαρό του Μοντεβιδέο, κάποιον Αρεδόντο , που είχε μείνει πολύ καιρό χωρίς να βλέπει άνθρωπο για να δείξει ότι δεν είχε συνενόχους. Τριάντα χρόνια πριν, το ίδιο βλήμα είχε σκοτώσει τον Λίνκολν από το εγκληματικό (ή μαγικό ) χέρι ενός ηθοποιού που τα λόγια του Σαίξπηρ τον είχαν αλλάξει σε Μάρκο Βρούτο, δολοφόνο του Καίσαρα*1. Στα μέσα του 17ου αιώνα, τη χρησιμοποίησε η εκδίκηση για να θανατώσει το Γουσταύο Αδόλφο της Σουηδίας, στη μέση της δημόσιας εκατόμβης μιας μάχης*2.
Παλιά, η σφαίρα ήταν κι άλλα πράγματα, γιατί η πυθαγόρεια μετουσίωση δεν είναι προνόμιο των ανθρώπων. Ήταν το μεταξένιο κορδονάκι που δέχονται οι βεζίρηδες της Ανατολής, το πυροβολικό και οι ξιφολόγχες που αφάνισαν τους υπερασπιστές του Άλαμο, η τριγωνική λεπίδα που έκοψε το λαιμό μιας βασίλισσας*3, τα καρφιά που διαπέρασαν τη σάρκα του Λυτρωτή και το ξύλο του Σταυρού,, το φαρμάκι που ο ηγέτης των Καρχηδονίων φυλούσε σε ένα σιδερένιο δαχτυλίδι*4, το γαλήνιο κύπελλο που ήπιε ο Σωκράτης κάποιο σούρουπο.
Στις απαρχές του χρόνου, ήταν η πέτρα που έριξε ο Κάιν στον Άβελ και θα' ναι πολλά ακόμα πράγματα που σήμερα δεν μπορούμε ούτε να τα φανταστούμε και που θα μπορέσουν να αποτελειώσουν τους ανθρώπους και την έυθραυστη, θεσπέσια μοίρα τους.




1* Λέγεται πως τη στιγμή που ο σαιξπηρικός ηθοποιός Τζώρτζ Ουίλκς Μπουθ πυροβολούσε τον Λίνκολν στο θέατρο (1895) φώναξε τη φράση που αποδίδεται στο Βρούτο κατά την αντίστοιχη ιστορική στιγμή:" Sic semper tyrannis!" δηλ." αυτό αξίζει στους τύραννους!"
2* Το 1632 κατά τον τριακονταετή πόλεμο στη Γερμανία
3* Της Μαρίας Αντουανέττας
4*Ο Αννίβας που το 182 π.Χ αυτόκτόνησε στην αυλή του βασιλιά της Βιθυνίας που ετοιμαζόταν να τον παραδώσει στους Ρωμαίους.

Οι σημειώσεις είναι από το παράρτημα του βιβλίου





Μπόρχες
Ο οικουμενικότερος συγγραφέας όλων των εποχών, ο άνθρωπος που έγραφε για να απαλύνει τη ροή του χρόνου, που φανταζόταν τον κόσμο σαν ένα είδος βιβλιοθήκης και το γράψιμο ένα κατευθυνόμενο όνειρο, που στο έργο του χορεύουν αρμονικά στους ρυθμούς του αργεντίνικου τάνγκο γκάουτσο της πάμπας,κατάκοποι πεόν, αιμοβόροι κονκισταδόρες φλογερές μουλάτες και πλήθος "άτιμων", που τόσο τον γοήτευαν γεννήθηκε σαν σήμερα το 1899 από μια μητέρα υπερπροστατευτική, που μέχρι το τέλος
της τυφλής και υπέρλαμπρης ζωής του δεν αποχωρίστηκε ποτέ. Νόμπελ δε του δόθηκε, ίσως για την απροθυμία του να καταδικάσει και τη σιωπηλή του στήριξη, κατά άλλους, στις στρατιωτικές δικτατορίες της Αργεντινής και της Χιλής. Με μια γλώσσα απαστράπτουσα στα πεζά του κείμενα που αντιστάθμιζε την τυφλότητα του και μια πιο λιτή και απέριττη στα ποιήματα θα συνεχίζει να ξετρυπώνει τη δύναμη των τυχερών αναγνωστών του:
Χτίζεις στην άμμο και χτίζοντας και ξαναχτίζοντας κάνεις την άμμο πέτρα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου